O πόνος κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά τη σεξουαλική επαφή ιατρικά καλείται δυσπαρευνία. Μπορεί να αφορά την εξωτερική περιοχή των γεννητικών οργάνων ή να παρατηρείται βαθύτερα στην περιοχή του κόλπου ή της μήτρας.
Περίπου 15% των γυναικών θα εμφανίσουν δυσπαρευνία κάποια στιγμή στη ζωή τους και στην εμμηνόπαυση περίπου το 30%.
Κάποιες γυναίκες περιγράφουν επιφανειακό πόνο εξωτερικά ή στην είσοδο του κόλπου κατά την επαφή, άλλες περιγράφουν πόνο στη βαθύτερη διείσδυση. Άλλες σε ολόκληρη την περιοχή.
Όταν ο πόνος επιμένει δημιουργεί φόβο και άγχος στη γυναίκα και σε βάθος χρόνου μπορεί να την επιβαρύνει αρκετά ψυχολογικά, δημιουργώντας και προβλήματα στις προσωπικές σχέσεις της.
Τα αίτια είναι πολλά, ενδεικτικά αναφέρουμε:
-Μικροί τραυματισμοί του δέρματος είτε μηχανικά, είτε από ατροφία ή κάποια μόλυνση, είτε από κάποια χειρουργική επέμβαση.
-Κακή προετοιμασία κατά την επαφή με αποτέλεσμα ανεπαρκή λίπανση και χαλάρωση του κόλπου.
-Οπίσθια κλίση και κάμψη της μήτρας ή διάφορα ανατομικά προβλήματα όπως διαφράγματα κόλπου, υποπλασία της εισόδου του κόλπου, μη πλήρη ρήξη του παρθενικού υμένα κλπ.
-Λοιμώξεις ουροποιητικού, μολύνσεις από μύκητες, τριχομονάδες, χλαμύδια, έρπητα κλπ.
-Κύστεις ωοθηκών, ινομυώματα ή κακοήθεις όγκοι μήτρας, τραχήλου, ωοθηκών.
-Πρόπτωση μήτρας ή κολπικού τοιχώματος, ατροφία λόγω εμμηνόπαυσης.
-Ενδομητρίωση, αδενομύωση.
-Σπασμός του κόλπου με αποτέλεσμα τη μη επαρκή διαστολή του ο λεγόμενος κολεόσπασμος
-Κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι και ψυχοσωματικές, δηλ. φόβος ενδεχόμενης εγκυμοσύνης, φόβος τραυματισμού, αισθήματα ενοχής ή ντροπής κλπ.
Δεν υπάρχει λόγος να αναλωθούμε σε όλα τα αίτια της δυσπαρευνίας τα οποία είναι πολλά.
Ο ιατρός καλείται να πάρει καλό ιστορικό, να εξετάσει προσεκτικά την ασθενή και με τις επιπρόσθετες κλινικοεργαστηριακές εξετάσεις να ανακαλύψει και να αντιμετωπίσει το αίτιο.
Η θεραπεία είναι η αντιμετώπιση της αιτίας. Για παράδειγμα σε πόνο που οφείλεται σε μολύνσεις χορηγούμε αντιβίωση ή αντιμυκητιασικά φάρμακα, σε ξηρότητα λόγω εμμηνόπαυσης κολπικές αλοιφές οιστρογόνων ή άλλες ενυδατικές και αναπλαστικές κρέμες. Σε κολεόσπασμο προτείνουμε σταδιακές διαστολές του κόλπου έως ότου να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα κλπ.
Βασικό όμως πέρα από την αντίστοιχη θεραπεία είναι να εξηγήσουμε ξεκάθαρα στην ασθενή τι ακριβώς έχει προκαλέσει τον πόνο και να της δώσουμε να καταλάβει ότι αυτός θα εξαφανιστεί ή θα μειωθεί αισθητά με τη θεραπεία. Αν υπάρχει κάποιος σύντροφος καλό είναι να είναι παρών στη συζήτηση για να κατανοήσει και αυτός το πρόβλημα και να υποστηρίξει τη γυναίκα.
Πρέπει να ενθαρρύνουμε τη γυναίκα να ερευνά το σώμα της και να μαθαίνει τι την ευχαριστεί και πώς της αρέσει να την αγγίζουν. Καλό θα ήταν να ενημερώσουμε το ζευγάρι για τρόπους που μπορούν να βελτιώσουν την επαφή και να την κάνουν λιγότερο επώδυνη.
Με τον καιρό η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά, φτάνει να υπάρχει καλή συνεργασία ιατρού και ασθενή.
Γαλάτης Π. Διονύσιος
Τ. Επιμελητής Ακαδημαϊκών Νοσοκομείων Κολωνίας και Άαχεν Γερμανίας
Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κολωνίας Γερμανίας
Τηλ: 26220 29655, κιν. 698 175 2040
