Ο HPV είναι ένας ιός που προβληματίζει συχνά, κυρίως τις νέες σε ηλικία ασθενείς, καθώς η πλειοψηφία των γυναικών θα μολυνθούν κάποια στιγμή στη ζωή τους. Παρακάτω απαντούμε σε κάποια βασικά ερωτήματα, ελπίζοντας να βοηθήσουμε τις γυναίκες να κατανοήσουν καλύτερα το θέμα.

Πώς μεταδίδεται;

Απαιτείται άμεση επαφή με δέρμα ή με βλεννογόνο, των αλλοιώσεων από HPV, για να μεταφερθεί ο ιός. Πρέπει να υπάρξει τριβή και να προκύψουν μικροτραυματισμοί για να εισχωρήσει ο ιός στο επιθήλιο. Γι’ αυτό, η σεξουαλική επαφή (κολπική ή πρωκτική) αποτελεί τον ευκολότερο τρόπο μετάδοσης για τους HPV.

Το προφυλακτικό με καλύπτει;

Η χρήση προφυλακτικού δεν μας προσφέρει 100% προστασία από τον ιό εφόσον το προφυλακτικό δεν καλύπτει ούτε τη βάση του πέους, ούτε όλη την περιγεννητική περιοχή, αλλά ούτε και όλα τα είδη της σεξουαλικής συνεύρεσης.

Αν έχω HPV κινδυνεύω;

Ο ιός βασίζεται στο DNA και μολύνει το δέρμα και τις βλεννογόνους μεμβράνες. Κάποιες μορφές του HPV μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, ενώ κάποιες άλλες μορφές μπορεί να προκαλέσουν προ-καρκινικές αλλοιώσεις.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας για να δημιουργηθεί πρέπει πρώτα να υπάρχει μόλυνση από υψηλής επικινδυνότητας υποτύπους του ιού HPV (αυτό ισχύει σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις). Η μόλυνση πρέπει να επιμένει και να μην παρακολουθείται ή να μην αντιμετωπίζεται έγκαιρα στο στάδιο της προκαρκινικής αλλοίωσης. Tότε μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο.

Ευτυχώς στην πλειοψηφία των ασθενών η μόλυνση αυτοπεριορίζεται μέσα σε 1-2 χρόνια ή αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά από τον ιατρό, αλλά μπορεί να επανέλθει σε ανύποπτο χρόνο, όταν το ανοσοποιητικό μας εξασθενήσει πχ. λόγω καπνίσματος, ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, άλλων ασθενειών κλπ.

Πώς μπορώ να προφυλαχθώ;

Μελέτες έχουν καταδείξει ότι ο συνδυασμός εμβολιασμού και τακτικού προληπτικού ελέγχου με το Τεστ Παπ μπορούν να μειώσουν την εμφάνιση καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας κατά 94%.

Πώς μπορώ να ξέρω αν έχω HPV;

Μέσω του προληπτικού ελέγχου με Τεστ Παπ θα ανιχνευθούν τυχόν αλλοιώσεις που οφείλονται στον ιό. Επιπλέον με τη γυναικολογική εξέταση μπορούν να εντοπιστούν κονδυλώματα σε σημεία που η ασθενής δεν μπορεί να εντοπίσει από μόνη της. Το HPV DNA Test γίνεται με τεχνική λήψης ίδια με αυτήν του Τεστ Παπ, αλλά συστήνεται σαν εναλλακτική μέθοδος ανίχνευσης σε ηλικίες άνω των 30 ετών και σε περιπτώσεις που το Τεστ Παπ είναι ύποπτο, ασαφές ή κατόπιν προυπάρχουσας θεραπείας για τον ιό.

Υπάρχει Εμβόλιο κατά του ιού HPV;

Τρία εμβόλια είναι εγκεκριμένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Φαρμάκων για την πρόληψη της μόλυνσης με τον ιό HPV: ToGardasil, το Gardasil 9 και το Cervarix. Kαι τα τρία προστατεύουν από τη μόλυνση με τα στελέχη 16 και 18, τα οποία ευθύνονται για το 70% του καρκίνου του τραχήλου. Το Gardasil προστατεύει επιπλέον και από τα στελέχη 6 και 11 που προκαλούν το 90% των κονδυλωμάτων, ενώ το Gardasil 9, επιπλέον του απλού Gardasil, προστατεύει και από άλλα 5 στελέχη υψηλού κινδύνου (31, 33, 45, 52, and 58), καλύπτοντας το 90% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Το εμβόλιο συστήνεται από την ηλικία των 9 ετών ή και αργότερα, ιδανικά πριν την πρώτη σεξουαλική επαφή. Μια προτεινόμενη ηλικία είναι μεταξύ 11-12 ετών. Πριν τα 15 έτη μπορούν να χορηγηθούν και 2 δόσεις, ενώ μετά τα 15 ή σε ανοσοκατασταλμένους απαιτούνται 3 δόσεις. Το Gardasil 9 σε άντρες μπορεί να χορηγηθεί μέχρι 15 ετών, ενώ σε γυναίκες μέχρι 26 ετών, καθώς δεν έχουν γίνει επαρκείς μελέτες για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα σε ηλικίες άνω των 27 ετών. Στην Ελλάδα τα ασφαλιστικά ταμεία καλύπτουν το εμβόλιο αλλά μέχρι την ηλικία των 18 ετών, όχι σε μεγαλύτερες γυναίκες.

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι προστατεύει για 10 έτη, αλλά απαιτούνται περισσότερες για τον ακριβή προσδιορισμό.

Όλες οι μελέτες δείχνουν απόλυτη ασφάλεια του εμβολίου και παρενέργειες σπάνιες και παρόμοιες με των υπόλοιπων εμβολίων.

Γαλάτης Π. Διονύσιος

Τ. Επιμελητής Ακαδημαϊκών Νοσοκομείων Κολωνίας και Άαχεν Γερμανίας

Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κολωνίας Γερμανίας

 Τηλ. 26220 29655