Το ¨αυτί του κολυμβητή¨ αποτελεί μια περιγραφή της εξωτερικής ωτίτιδας, δηλαδή της φλεγμονής του δέρματος του εξωτερικού ακουστικού πόρου του αυτιού. Ο εξωτερικός ακουστικός πόρος είναι το κανάλι που ενώνει το πτερύγιο του αυτιού με τον τυμπανικό υμένα και ο οποίος μεταφέρει και ενισχύει τα ακουστικά ερεθίσματα.

Η εξωτερική ωτίτιδα προκαλείται κυρίως από παθογόνα βακτήρια όπως η ψευδομονάδα και ο σταφυλόκοκκος, ή από μύκητες. Είναι ιδιαίτερα συχνή το καλοκαίρι, εξαιτίας της επιμόλυνσης του αυτιού από το νερό της θάλασσας ή της πισίνας.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
• Κνησμός
• Τοπικός πόνος, ο οποίος επιδεινώνεται με την ψηλάφηση – έλξη του πτερυγίου του αυτιού.
• Πιθανό οίδημα του έξω ακουστικού πόρου.
• Έκκριση υγρού από τον πόρο.
• Αίσθημα πληρότητας του αυτιού (¨βουλωμένο¨ αυτί).
• Εμβοές (βουητό), μειωμένη ακοή ή/και πλήρη προσωρινή απώλεια ακοής.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗΣ
• Υπερ-παραγωγή κεριού στον εξωτερικό ακουστικό πόρο.
• Στενός ή με ανατομική ανωμαλία ακουστικός πόρος, στον οποίο συγκεντρώνεται μεγάλη ποσότητα κεριού η οποία δεν απομακρύνεται εύκολα.
• Άτομα που περνούν πολλή ώρα στο νερό πχ. κολυμβητές. Αυξημένη η πιθανότητα εμφάνισης μόλυνσης στην πισίνα, καθώς ο συνδυασμός του νερού με το χλώριο μετατρέπει το περιβάλλον του αυτιού σε αλκαλικό το οποίο ευνοεί την ανάπτυξη των μικροοργανισμών.
• Άτομα με χρόνιο κνησμό ή δερματίτιδα πχ. έκζεμα, σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, ψωρίαση ή άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος.
• Ωτοασπίδες και βοηθήματα ακοής που δεν καθαρίζονται καλά σε συνδυασμό με τραυματισμό του εξωτερικού πόρου (μεταφορά μικροοργανισμών).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία της εξωτερικής ωτίτιδας συνήθως περιλαμβάνει:
• Προσεκτικός καθαρισμός του αυτιού (από τον ΩΡΛ).
• Ανάλογα το είδος της μόλυνσης, ενστάλαξη αντιμυκητιασικών ή αντιβιοτικών σταγόνων (με ή χωρίς κορτιζόνη) –η διάγνωση γίνεται από τον ΩΡΛ.
• Ενστάλαξη σταγόνων που παρασκευάζονται στο φαρμακείο κατόπιν οδηγίας του ΩΡΛ. Συνήθως περιέχουν οινόπνευμα που στεγνώνει τον ακουστικό πόρο και άλλες δραστικές ουσίες όπως το βορικό οξύ ή το ξύδι, δημιουργώντας έτσι ένα ήπια όξινο περιβάλλον που προλαμβάνει την ανάπτυξη μικροοργανισμών.
• Λήψη αναλγητικών φαρμάκων για την αντιμετώπιση του πόνου μέχρι να υποχωρήσει η φλεγμονή.
• Σε περιπτώσεις βαριάς μορφής ωτίτιδας, μπορεί να συνταγογραφηθεί αντιβίωση για χρήση από το στόμα.
Συμπληρωματικά κατά τη διάρκεια της θεραπείας και για την αποφυγή υποτροπής :
• Διατηρούμε τον εξωτερικό ακουστικό πόρο στεγνό πχ. τοποθετούμε βαμβάκι εμποτισμένο με λάδι ή βαζελίνη στην είσοδο του πόρου, φοράμε σκουφάκι στο ντους, αποφεύγουμε την κολύμβηση).
• Αποφεύγουμε τους χειρισμούς στον εξωτερικό ακουστικό πόρο (δεν χρησιμοποιούμε μπατονέτες, δεν ξύνουμε το αυτί με το χέρι, με διάφορα αντικείμενα (κλειδιά) κλπ.) καθώς μπορεί να δημιουργηθούν μικροτραυματισμοί στην επιφάνειά του.
• Οι ζεστές κομπρέσες μπορεί να βοηθήσουν στην ταχύτερη αποκατάσταση.

ΠΡΟΛΗΨΗ
• Αν το αυτί βουλώσει, γυρνάμε το κεφάλι στο πλάι, με το βουλωμένο αυτί προς τα κάτω. Το ελαφρύ τράβηγμα του πτερυγίου βοηθά.
• Η ενστάλαξη μερικών σταγόνων καθαρού οινοπνεύματος βοηθά το παγιδευμένο νερό να εξατμιστεί ενώ έχει και αντισηπτικό ρόλο.
• Προσοχή στη χρήση της μπατονέτας! Ο λάθος χειρισμός και η άσκηση πίεσης μπορεί να σπρώξουν το όποιο περιεχόμενο του εξωτερικού ακουστικού πόρου προς το εσωτερικό του αυτιού προκαλώντας πωματισμό (βούλωμα) ή τραυματισμό.
• Η χρήση αλκοολούχων διαλυμάτων ή ελαιωδών σταγόνων προληπτικά πριν την κολύμβηση ενδείκνυται στα άτομα με προδιάθεση. Επιπλέον, ο καθαρισμός των αυτιών από τον ΩΡΛ συμβάλλει σημαντικά στην πρόληψη της εξωτερικής ωτίτιδας.
Σημείωση: αν ένα άτομο έχει χρόνια ωτίτιδα, πρόσφατο τραυματισμό ή διάτρηση του τυμπάνου, έχει πρόσφατα υποβληθεί σε επέμβαση στο αυτί ή έχει κάποιο άλλο ωτικό πρόβλημα, πρέπει να συμβουλευτεί τον ΩΡΛ πριν χρησιμοποιήσει οποιεσδήποτε ωτικές σταγόνες μετά ή πριν το κολύμπι. πχ. απαγορεύεται η ενστάλαξη σταγόνων σε διάτρητο τύμπανο.

ΙΑΤΡΟΣ ΩΡΛ
Αναστάσιος Π. Γουζέλης
Σισίνη & Ελ.Βενιζέλου 1 Γαστούνη