Μόνο ένας κατάφερε να ενώσει τη κεντροαριστερά επί χρόνια και να της δώσει μια ενιαία φωνή και να καταφέρει να έχει δυναμική επί χρόνια, ανεξαρτήτως αν κάποιοι στη πορεία προσπάθησαν να τη τορπιλίσουν εκ των έσω. Αυτός ήταν ο χαρισματικός Ανδρέας Παπανδρέου.

Γράφει ο Γεώργιος Μπακογιάννης

Χημικός Μηχανικός

 Ευτυχώς ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε αντιληφθεί ήδη από το 1974 ότι η τύχη του εγχειρήματός του εξαρτιόταν από την δυναμική που θα προσλάμβανε η σύγκρουση του ριζοσπαστικού ΠΑΣΟΚ με την παλαιοκομματική Ένωση Κέντρου για την κάλυψη του κενού μεσαίου χώρου. Κάτι που δε το αντιλαμβάνεται σήμερα ο Τσίπρας. Με τη πανσπερμία των τάσεων που επικρατούν στο χώρο της κεντροαριστεράς είναι απολύτως σίγουρο ότι θα αναπτυχθούν φυγόκεντρες δυνάμεις ικανές να διαμελίσουν το κορμό του κόμματος, και να το σκυλέψουν. Μια πανσπερμία που πελαγοδρομεί σε μια βαλτώδη ψευτοαριστερή ιδεολογία.
Μια πανσπερμία ιδεών και τάσεων που θα καταφέρουν μια κεντροαριστερά να έρθει σε μια κατάσταση που δε θα διαφέρει πολύ από την χαώδη προδικτατορική κεντροαριστερή κατάσταση.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου κατάφερε να ενεργοποιήσει τρεις σημαντικές παραμέτρους:
(α) Το ιδεολογικό εύρημα της αντίθεσης μεταξύ "προνομιούχων" και "μη προνομιούχων". (β) Η έξυπνη ποδηγέτηση των «εχόντων» χωρίς να εξουθενώσει τα κατώτερα στρώματα.
(γ) Η ικανότητά του να εξασφαλίζει την πολυσυλλεκτικότητά και να κινείται με ευκολία μεταξύ συντεχνιών και συνδικαλιστικών συμφερόντων.
Η τωρινή κεντροαριστερά έχει καταρχάς ένα στρατηγικό πρόβλημα. Αυτό της διαχείρισης των (κοινωνικών και όχι μόνον) αντιθέσεων. Θα πρέπει να βάλει ένα τέλος στην απλή διαχείριση αυτής, να αξιολογήσει τη σημασίας αυτών και ταυτόχρονα να ιεραρχήσει τις προτεραιότητες που προκύπτουν από την ανάγκη της σύνθεσής τους. Χωρίς μια σαφή επανατοποθέτηση –στα κοινωνικά ζητήματα- η σημερινή ελληνική κεντροαριστερά δεν θα μπορέσει ούτε να ανασυγκροτηθεί, ούτε να ενοποιήσει τις δυνάμεις της, αλλά ούτε και να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά της. Χωρίς τα παραπάνω δομικά χαρακτηριστικά δε θα μπορεί να δικαιολογήσει τη χρησιμότητά της και εν γένει το λόγο της ύπαρξης της. Πλέον η κεντροαριστερά δε μπορεί να στηρίζεται στο τρίγωνο ριζοσπαστικοποίηση-αστικοποίηση-ενσωμάτωση των λαϊκών στρωμάτων επειδή αυτό έχει θρυμματιστεί .
Η Κεντροαριστερά είναι δύναμη προόδου, κοινωνικής δικαιοσύνης και δημοκρατίας. Οφείλει να δίνει ευκαιρίες στις δημιουργικές δυνάμεις του τόπου για την παραγωγή νέου πλούτου, να διασφαλίζει τη δίκαιη διανομή του και να αμβλύνει τις κοινωνικές ανισοτήτες. Να αξιοποιεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό με ασφάλεια για τους εργαζόμενους και τη δημιουργία νέων και καλύτερα αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Να είναι ασυμβίβαστη σε επίπεδο αξιοκρατίας, διαφάνειας και την αναμέτρηση με τον κομματισμό στο κράτος. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο μιας και το είχε θίξει ο ίδιος ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ τον Οκτώβριο του 2015.
Η Κεντροαριστερά στηρίζεται στην εθνική συνεννόηση και θα πρέπει να στηρίξει τη μεσαία τάξη, διότι αυτή είναι ο πυλώνας της κοινωνικής συνοχής.
Η Κεντροαριστερά θα πρέπει να στηρίζει αδιαπραγμάτευτα τους θεσμούς της δημοκρατίας, τη διάκριση των εξουσιών και τη διαφάνεια στον δημόσιο βίο.
Η Κεντροαριστερά είναι ένα κόμμα που δεν θα πρέπει να απορροφάται από το κράτος, να μη ταυτίζεται με αυτό, να μην επιτρέπει τη μαζική μεταπήδηση των στελεχών του στον κρατικό μηχανισμό και να μην αποκόπτεται από τις κοινωνικές τάξεις που εκπροσωπεί.
Η Κεντροαριστερά θα πρέπει να απευθυνθεί στους οπαδούς της μετριοπαθούς πολιτικής πτέρυγας με τρόπο που θα είναι πιο πειστικός από εκείνον κεντροδεξιού κόμματος το οποίο πρεσβεύεται από Ν.Δ. Όμως για να συμβεί αυτό απαιτείται κατ’ ελάχιστον μια σύγχρονη μεταρρυθμιστική ατζέντα και νέες ιδέες προσαρμοσμένες στις συνθήκες της εποχής. Να δώσει τέλος στην παρωχημένη ιδεοληψία των στελεχών του τύπου ορκιζόμαστε στο «πολιτικό όρκο των Κορυσχάδων».
Η Κεντροαριστερά αν θέλει να πορευτεί ενιαία και να διεκδικήσει ξανά την εξουσία με πρεσβευτή το ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να ξαναδιαμορφώσει τους όρους της δυναμικής και σαφώς με καλύτερα αντανακλαστικά από αυτά που επέδειξε από το 2012 έως το 2019.
Δε μπορεί σε ένα κόμμα, εν δυνάμει εξουσίας που θέλει να εκπροσωπεί τη κεντροαριστερά -όπως θέλει να δηλώνει ο ΣΥΡΙΖΑ-να το πνίγουν οι φράξιες και οι τάσεις όπως η «Ομπρέλα» των «53», η ΡΕΝΕ, το Αριστερό Δίκτυο, οι προεδρικοί και μέσα σε όλους αυτούς να μη ξεχάσουμε τους νεόκοπους κομματικούς «γενίτσαρους, που προέρχονται από τις τάξεις των παροπλισμένων, πρώην στελεχών του ΠΑΣΟΚ. Οι προεδρικοί, με την «Κίνηση Μελών», παραμένουν σαφώς η πιο μεγάλη και πλειοψηφική δύναμη, και ελέγχουν μακράν την κοινοβουλευτική ομάδα. Σίγουρα θα αντεπιτεθούν. Είναι και οι μόνοι που επιδιώκουν την διεύρυνση και βλέπουν με σύγχρονους πολιτικούς όρους μια προοδευτική διακυβέρνηση μέσω του εμβολισμού ή της προσέγγισης με το Κίνημα Αλλαγής. Το σίγουρο είναι ότι θα υπάρχουν μετακινήσεις στελεχών από τη μια τάση στην άλλη, πριν ή μετά την ολοκλήρωση του Συνεδρίου.
Η Κεντροαριστερά είναι απαραίτητη, διότι είναι η μοναδική δύναμη που μπορεί να ορθώσει πολιτικό λόγο με δημοκρατικούς όρους και να παράξει κοινωνική πολιτική.
Είναι η μόνη η οποία η μπορεί να συνάψει κοινωνικό συμβόλαιο με όλες τις κοινωνικές τάξεις και να το υλοποιήσει κατά το μέγιστο βαθμό.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να διεκδικήσει το ρόλο του στη κεντροαριστερά θα πρέπει να αποδεχθεί ότι είναι ένα μεταρρυθμιστικό «συστημικό» κεντροαριστερό κόμμα που αποδέχεται τους «κανόνες του παιχνιδιού» της διακυβέρνησης μέσα σε ένα περιβάλλον όπως το ευρωπαϊκό.
Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο. Η Κεντροαριστερά βρίσκεται μέσα σε ένα μεγάλο ναρκοπέδιο, με υπάρχουσες ανοιχτές και σοβαρές εσωτερικές συγκρού