Από το ξέσπασμα της πανδημίας στη χώρα μας, αλλά και σε όλο τον κόσμο, την άνοιξη του 2020, η βασική προτεραιότητα που τέθηκε από τη Κυβέρνηση ήταν η επιτακτική ανάγκη διατήρησης του συστήματος υγείας, έτσι ώστε να κρατηθεί όρθιο για να μπορέσει κατά κάποιο τρόπο να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τα αποτελέσματα της πανδημίας.

Γράφει ο Γεώργιος Μπακογιάννης
Χημικός Μηχανικός

Σε ύστερο βαθμό αφέθηκε κάθε σκέψη, κάθε πρόταση, κάθε υπαινιγμός για αντιμετώπιση της αγοράς εργασίας και τυχόν αντιμετώπισης ρηγματώσεων που θα μπορούσαν να προκληθούν, αφού κάθε παραγωγικός τομέας σταμάτησε να λειτουργεί. Η κυβέρνηση τότε θεώρησε ότι με επιδόματα θα μπορούσε να σώσει τη κατάσταση. Όμως αυτό δεν απέφερε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, με συνέπεια μεγάλες κοινωνικές ομάδες της κοινωνίας μας να υποφέρουν οικονομικά.
Ερχόμαστε στο σήμερα με ένα δεύτερο κύμα πανδημίας χειρότερο του πρώτου, τόσο σε ημερησία κρούσματα όσο και σε θανάτους.
Πλέον το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι τι θα γίνει με τη κοινωνική συνοχή, η οποία είναι μια σύνθετη κατάσταση και εκφράζει τον βαθμό και την ποιότητα της έντασης των σχέσεων που υπάρχουν μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας. Προσθέτως, η κοινωνική συνοχή «εδράζεται κατ’ ανάγκην σε κοινωνικές και πολιτικές αντιλήψεις που αποδέχονται την ειρηνική διευθέτηση των αντιτιθεμένων συμφερόντων μεταξύ των κοινωνικών ομάδων και την επιδίωξη συναινετικών λύσεων των διαφορών με αμοιβαία οφέλη».
Σε μεγάλο βαθμό, το επίπεδο της συνοχής μιας κοινωνίας συνδέεται με την κατάσταση της αγοράς εργασίας και τις ευκαιρίες στην απασχόληση. Σήμερα μέσω covid θα πρέπει να βρεθεί μια ορθή εφαρμογή μιας πολιτικής που θα πρέπει να διασφαλίσει την απασχόληση. Αν αυτή η πολιτική δε μπορεί να παράγει νέες θέσεις εργασίας, θα πρέπει τουλάχιστον να διασφαλίσει τις υπάρχουσες με οποιοδήποτε κόστος.
Η κοινωνική συνοχή για να διατηρηθεί εν μέσω πανδημίας, χρειάζονται άμεσες, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις, με τις οποίες θα διευκολύνεται η διατήρηση των θέσεων εργασίας και βέβαια η επανένταξη στην αγορά εργασίας των ανέργων που δημιούργησε η πανδημία.
Η Ελλάδα ως ένα κράτος με αυξημένες ανάγκες, σε έμμεση οικονομική εποπτεία δε θα μπορούσε να κάνει το αδύνατο δυνατό, όμως υπάρχουν μηχανισμοί στην Ε.Ε όπου μπορούν να επιτρέψουν στην Ελλάδα, αλλά και στα υπόλοιπα κράτη, τη κάλυψη αναγκών για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων.
Για την ομαλή λειτουργία της κοινωνίας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο έχει προσανατολιστεί και η Ε.Ε η οποία μέσω του προγράμματος SURE χρηματοδοτεί με 2 δισ. ευρώ την κάλυψη δαπανών για το σύστημα μειωμένου ωραρίου εργασίας και τους αυτοαπασχολούμενους. Η στήριξη αυτή, με τη μορφή δανείων που χορηγούνται με ευνοϊκούς όρους, θα βοηθήσει τα εν λόγω κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις αιφνίδιες αυξήσεις των δημόσιων δαπανών που ανέλαβαν προκειμένου να διατηρήσουν την απασχόληση. Συγκεκριμένα, τα δάνεια θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να καλύψουν τις δαπάνες που συνδέονται άμεσα με τη χρηματοδότηση εθνικών συστημάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας και άλλων παρόμοιων μέτρων που έχουν θεσπίσει για την αντιμετώπιση της πανδημίας του covid, μεταξύ άλλων και για τους αυτοαπασχολουμένους.
Η πανδημία του covid είναι μία καυτή λάβα η οποία ρέει από πολλούς κρατήρες και φαίνεται να δημιουργεί αδιέξοδα στην καθημερινότητα των πολιτών. Είναι στο χέρι της Κυβέρνησης αν η τέφρα της υγειονομικής κρίσης θα αρχίσει να καλύπτει όλους τους τομείς και εκφάνσεις της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, ή θα σταματήσει.
Ίσως τελικά το δεύτερο κύμα πανδημίας είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία να αναγκάσει -προς διάσωση και εδραίωση της κοινωνικής συνοχής- όλους τους πολιτικούς και κοινωνικούς-παραγωγικούς φορείς να καθίσουν και να διαμορφώσουν το πλαίσιο που θα κινηθούν-χωρίς αυτοδικία- από τη μια για μία αμοιβαία παραδεκτή επίλυσης προβλημάτων και από την άλλη την αναγκαιότητα επιδίωξης ισορροπιών μεταξύ των κοινωνικών ομάδων. Η κοινωνική συνοχή είναι μέσο ειρήνευσης της κοινωνίας. Όποιος την υπονομεύει ουσιαστικά επιδιώκει τη ρήξη με την ομαλότητα αυτής.
Αυτό λοιπόν που πρέπει σήμερα να διευκρινιστεί, είναι ότι η κοινωνική συνοχή είναι το μείζον αυτή τη περίοδο και δε θα πρέπει να υπονομεύεται από τους διάφορους εταίρους της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής του τόπου. Θα πρέπει να σταματήσουμε να στρεβλώνουμε έννοιες και καταστάσεις. Η κοινωνική συνοχή θα πρέπει να αρχίσει να κτίζεται σιγά-σιγά και με στέρεα υλικά.