Στις μέρες μας, στο διάστημα που διανύουμε ένας μόνιμος φόβος κυριαρχεί στο κόσμο μας. Ο φόβος αυτός ενισχύθηκε από τη μια λόγω πανδημίας και από την άλλη λόγω οικονομικής ανασφάλειας

Γράφει ο Γεώργιος Μπακογιάννης

Ο φόβος αυτός ενισχύεται από την ίδια την δημοκρατία και αν όχι άμεσα από αυτήν σίγουρα από αυτούς που υποτίθεται την υπηρετούν εξ ονόματος αυτής.
Όσοι δουλεύουν, φοβούνται μη χάσουν τη δουλειά τους.
Όσοι δεν δουλεύουν, φοβούνται μη δεν βρουν ποτέ δουλειά.
Όποιος δεν φοβάται την πείνα, φοβάται το φαγητό.
Οι νέοι φοβούνται μήπως δε βρουν δουλειά
Οι φοιτητές φοβούνται ότι δε θα βιώσουν ποτέ τη δια ζώσης διδασκαλία
Όσοι είναι υγιείς φοβούνται μη νοσήσουν
Φοβόμαστε μια επικείμενη πολεμική σύγκρουση με το γείτονα μας
Φοβάται η γυναίκα τη βία του άντρα και ο άντρας την άφοβη γυναίκα. Φόβος των κλεφτών, φόβος της αστυνομίας. Φόβος της πόρτας χωρίς κλειδαριά, του χρόνου χωρίς ρολόγια, του παιδιού χωρίς τηλεόραση, φόβος της νύχτας, και φόβος της ημέρας να τα προλάβουμε όλα. Φόβος του πλήθους, φόβος της μοναξιάς, φόβος απ’ όσα έγιναν και για όσα θα γίνουν, φόβος του θανάτου, φόβος της ζωής. Φόβος ένας διαρκής φόβος πλανάται.
Όπως εύστοχα ειπώθηκε από το Θουκυδίδη «Ο φόβος ακυρώνει τη μνήμη, και η γνώση χωρίς θάρρος δεν ωφελεί σε τίποτα»
Ένα πέπλο φόβου πλέον έχει καλύψει μόνιμα τον κόσμο μας και αυτό διότι η Δημοκρατία φοβάται να μιλήσει και η γλώσσα μας φοβάται να τα πει.
Εδώ και πολλά χρόνια, από τη μεταπολίτευση και μετέπειτα, είμαστε μάρτυρες της αδύναμης ανθρώπινης στάσης τόσο των πολιτικών ηγεσιών όσο και των πολιτών αυτής της χώρας απέναντι στη φοβία της αλλαγής.
Φοβηθήκαμε την ΑΛΛΑΓΗ του Ανδρέα Παπανδρέου. Φοβηθήκαμε την βίαιη αλλαγή στη νεοφιλελεύθερη οικονομία που προσπάθησε να εγκαθιδρύσει ο Μητσοτάκης. Φοβηθήκαμε τη κρίση των Ιμίων, τη μετά εποχή των ολυμπιακών αγώνων, την οικονομική πολιτική του Σημίτη και τη καταστροφική οικονομική πολιτική του Κώστα Καραμανλή. Φοβηθήκαμε την αλλοπρόσαλλη πολιτική του Γιώργου Παπανδρέου, όπως και τα μνημόνια του Ζαππείου. Φοβηθήκαμε τη πρώτη φορά αριστερά. Τριάντα χρόνια ζούμε σε ένα διαρκή φόβο.
Φοβηθήκαμε τις πολυπόθητες αλλαγές και δικαίως, διότι βλέπαμε αλλά δε μιλούσαμε βλέποντας ένα τέρας κάθε φορά έτοιμο να μας καταπιεί.
Ένα ερώτημα όλα αυτά παρέμεινε να μας βασανίζει. Φταίνε οι άλλοι ή εμείς;
Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δε μπήκαμε σε μία έντιμη αναμέτρηση του αντικειμενισμού της πραγματικότητας και του ατομικισμού της ανθρώπινης ψυχής.
Δεν επιδιώξαμε την αλλαγή του εαυτού μας. Πως όμως να συμβεί αυτό όταν προϋποθέτει βαθιά ενδοσκόπηση και ανάλυση, αυστηρή κριτική διάθεση, κατανόηση και συνδρομή στο σύνολο όλο και όχι στο μερικό ιδιοτελές, στο πρόσκαιρο και ευτελές. Δεν επιδιώξαμε την αλλαγή του πολιτικού συστήματος, με προσανατολισμό εθνικό και όχι ποσοτικό και δεν επιδιώξαμε το μετασχηματισμό του πολιτικού συστήματος σε σκοπούς μεγάλους, εθνικούς, στρατηγικούς, αναπτυξιακούς, πέρα από ψηφοθηρικές λογικές και πρακτικές που ροκανίζουν την πραγματικότητα και αποδυναμώνουν τη δημοκρατική λειτουργία.
Η Δημοκρατία μας έγινε φοβική από τις ακραίες φωνές, τον συμψηφισμό οικονομικών σκανδάλων, τον λαϊκισμό και τους αφορισμούς.
Πάντα η λέξη ¨Βάρβαρος» δημιουργούσε φόβο. Αλήθεια γνωρίζουμε ποιοι είναι οι βάρβαροι στη κοινωνία μας; Μήπως τα κόμματα με τα λάθη τους; οι πολλοί πολιτευτές με τις διαπλοκές τους; οι κερδοσκόποι και τα λαμόγια; Οι πολυδαίδαλοι νόμοι που τους γράφουν άλλοτε πολύχρωμα golden boys της εξουσίας κι άλλοτε εμμονικοί ιδεοληψίες;
Η Δημοκρατία οφείλει να λειτουργεί ως μάνα, η οποία δε φοβίζει τα παιδιά της και βέβαια δεν είναι αυταρχική ξέρει μόνο να διατάζει ή και να τιμωρεί. Η γνήσια Δημοκρατία σκέπτεται, διαλέγεται, αποφασίζει, λογοδοτεί (κινούμενη πάντοτε μέσα στις επιταγές του Συντάγματος και τις οριοθετήσεις των νόμων και αφήνει πίσω της τα «μεγάφωνα των διακηρύξεων». Διαχειρίζεται με νηφαλιότητα, σύνεση και μέτρο την κρίση, υπέρ των αδυνάτων αλλά όχι εναντίον όλων των άλλων. Υπέρ των αθώων αλλά όχι ενοχοποιώντας όλους τους άλλους.
Το αίσθημα του φόβου ενισχύεται όταν δεν υπάρχει εθνική πυξίδα, δίχως πιστούς κωπηλάτες και με συνεχώς υπό αμφισβήτηση καπετάνιο.
Ο Οδυσσέας κατάφερε να νικήσει το Κύκλωπα λέγοντας «Κανένας». Όμως αυτός ο «Κανένας» στη σύγχρονη έκδοση του θα φάει τελικά τον Οδυσσέα και τους συντρόφους. Την πολυπόθητη Ιθάκη δε βλέπω να τη προσεγγίζουμε.