Ο Gardner, το 1991 παρατήρησε ότι τα παιδιά που εκτέθηκαν και μπλέχτηκαν στις διαφωνίες κηδεμονίας, ανέπτυξαν μια διαταραχή με χαρακτηριστικό την έμμονη αποξένωση από τον ένα γονέα με αποτέλεσμα να εισαγάγει τον όρο του «Γονικού Συνδρόμου Αποξένωσης».

Το «Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης», σύμφωνα με τον Gardner, είναι μια διαταραχή στην οποία ένα παιδί βασανίζεται με την υποτίμηση και με την επικριτική δυσφήμηση κάποιου από τους γονείς (που συχνότερα είναι ο πατέρας), η οποία, είναι αδικαιολόγητη ή υπερβάλλουσα και αρνείται υπό την καθοδήγηση της μητέρας, να επικοινωνεί με τον πατέρα του. Το έτος 2002, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνώρισε το Σύνδρομο Γονεϊκής Αποξένωσης σε μια Διεθνή Διάσκεψη, ενώ σε πέντε πολιτείες δε των Η.Π.Α., αναγνωρίσθηκε η 24η Απριλίου κάθε έτους ως ημέρα γονικής αποξένωσης (parental alienation). Μάλιστα, το σύνδρομο αυτό, αναφέρεται σε δικαστικές αποφάσεις της Γαλλίας, του Καναδά, της Ολλανδίας, κτλ προκειμένου να εξηγηθεί η άρνηση του παιδιού να συναναστραφεί με τον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια.

Υπολογίζεται, ότι ο αριθμός των αποξενωμένων παιδιών στην Ελλάδα, ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες και είναι ο υψηλότερος, τόσο σε ποσοστά όσο και σε απόλυτους αριθμούς σε όλο τον κόσμο.

Σε κάθε περίπτωση, η απώλεια του παιδιού από το πατέρα αποτελεί περίοδο πένθους και συναισθηματικά αντιστοιχεί στο συμβολικό θάνατο του παιδιού. Το να στρέφει ένας γονέας το παιδί εναντίον του άλλου γονέα, είναι σαν να το στρέφει κατά του ίδιου του, του εαυτού. Τα αποτελέσματα κλινικών ερευνών δείχνουν ότι οι ανήλικοι που βιώνουν εμπειρίες γονεϊκής αποξένωσης, υποφέρουν από χαμηλή αυτοεκτίμηση και ψυχοσωματικές διαταραχές, εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες στην έκφραση του συναισθήματος και παρουσιάζουν προβλήματα στην σύναψη υγιών διαπροσωπικών σχέσεων Μακροχρόνια υποφέρουν από κατάθλιψη, καθώς δεν είχαν την δυνατότητα να θρηνήσουν για την «απώλεια» του αποξενωμένου γονέα, από συναισθήματα τύψεων και ενοχών για τη συμπεριφορά τους, καθώς και από προβλήματα στην ανάπτυξη της αίσθησης της ταυτότητας. Συνειδητοποιώντας την αλήθεια και την άδικη στάση τους, συχνά, στρέφονται κατά του άλλου γονέα τον οποίο και κατηγορούν ως υπεύθυνο της απώλειας. Για τα παιδιά συνεπώς, η συμπεριφορά αυτή, αποτελεί κληρονομική επιβάρυνση.

Θεωρώ πως δεν υπερβάλλω αν χαρακτηρίσω την συμπεριφορά αυτή, από πλευράς της μητέρας σε βάρος του πατέρα, εγκληματική και θα πρέπει να παταχθεί άμεσα. Ένας βασικός και ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης είναι η δημιουργία και η λειτουργία οικογενειακών δικαστηρίων, και οικογενειακών συμβούλων, που θα λειτουργούν κατευναστικά για τα πάθη μεταξύ των συζύγων και γονέων, συμβουλευτικά και διαμεσολαβητικά, κάτι που έχει ειπωθεί πολλάκις, στα συνέδρια της ένωσης μας και έχει αναλυθεί εκτενώς, ενώ πιστεύω πως πρέπει επιτέλους, να θεσμοθετηθεί η Συνεπιμέλεια και η διαμεσολάβηση.

Επειδή δεν θέλω να καταχραστώ τον χρόνο του συνεδρίου, δε θα επεκταθώ ως προς την επιτακτική ανάγκη συγκρότησης των οικογενειακών δικαστηρίων, καθώς στην Ελλάδα της κρίσης κάτι τέτοιο είναι ουτοπικό και αν μη τι άλλο μελλοντικό. Θα προτείνω μια πιο άμεση λύση και αυτή δεν είναι άλλη από την εφαρμογή από τα δικαστήρια του άρθρου 1.532 του Αστικού κώδικα, το οποίο ορίζει ότι: «Αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή τη διοίκηση της περιουσίας του ή αν ασκούν το λειτούργημα αυτό καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σ' αυτό, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας, οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου, ο εισαγγελέας ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο. Το δικαστήριο μπορεί ιδίως, να αφαιρέσει από τον ένα γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ολικά ή μερικά και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο ή, αν συντρέχουν και στο πρόσωπο αυτού οι προϋποθέσεις της προηγούμενης παραγράφου, να αναθέσει την πραγματική φροντίδα του τέκνου ή, ακόμη, και την επιμέλειά του ολικά ή μερικά σε τρίτον ή και να διορίσει επίτροπο».

Η μητέρα, ως ασκούσα την επιμέλεια πέρα από νομική, έχει και ηθική υποχρέωση, ως πυλώνας της ελληνικής οικογένειας, να μεγαλώνει ήρεμα και ευτυχισμένα παιδιά, τα οποία θα νιώθουν πως αγαπιούνται και από τους δύο γονείς εξίσου, και τα οποία θα αναπτύξουν σωστούς δεσμούς αγάπης και εμπιστοσύνης και με τον πατέρα τους, για να γίνουν μεγαλώνοντας σωστοί και ισορροπημένοι άνθρωποι.

Πρέπει να καταλάβουν οι μαμάδες πως ο μπαμπάς έχει ίσα και ίδια δικαιώματα, πως η παρουσία του στη ζωή του παιδιού είναι καθοριστική και πως ο ρόλος του είναι ιερός, δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ακόμα και τον ίδιο το Θεό τον αποκαλούμε ΠΑΤΕΡΑ. Ο Σίγκμουντ Φρόυντ ανέφερε χαρακτηριστικά «Δεν μπορώ να σκεφτώ καμία άλλη ανάγκη στην παιδική ηλικία, τόσο δυνατή όσο η ανάγκη της πατρικής προστασίας»

Πραγματικά, η παρεμπόδιση της επικοινωνίας του πατέρα με το τέκνο του και η πλήρης αποξένωση από αυτόν, είναι σύμφωνα με όσα ανέφερα ανωτέρω, βασική μορφή, της κακής άσκησης της επιμέλειας. Θεωρώ, πως θα πρέπει να τολμήσουν τα ελληνικά δικαστήρια επιτέλους, να εφαρμόσουν το άρθρο αυτό ουσιαστικά στις περιπτώσεις αυτές. Και αυτό, όχι τιμωρητικά αλλά προκειμένου να γίνει κατανοητό από την κοινωνία, πως η αποξένωση του γονέα από το τέκνο του, αποτελεί ύψιστη μορφή κακοποίησης και έχει καταστρεπτικές συνέπειες για την ομαλή ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών αλλά αποτελεί, και ακραία μορφή ψυχολογικής βίας σε βάρος του ετέρου γονέα, του πατέρα συνήθως, και προκειμένου επί τω τέλει, να εκλείψουν τα περιστατικά αυτά και να μεγαλώνουν παιδιά ισορροπημένα και σωστά με την παρουσία και των δύο γονέων. Μόνον με αυτόν τον τρόπο πιστεύω πως σταδιακά θα εκλείψουν τέτοιες συμπεριφορές.

Θεωρώ, πως δεν υπάρχουν βίαιοι άνδρες και βίαιες γυναίκες αλλά βίαιοι άνθρωποι, και πως θα πρέπει κάποια στιγμή να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε το ζήτημα με σεξιστικά κριτήρια και να αντιληφθούμε, πως όποιος ασκεί την οποιαδήποτε μορφή βίας, απέναντι σε έναν συνάνθρωπό του, ασχέτως φύλου, ηλικίας, θέσης, καταγωγής, χρώματος, σεξουαλικών προτιμήσεων, θρησκευτικής πίστης ή πολιτικών πεποιθήσεων, θα πρέπει να καταδικάζεται και να έχει τις ανάλογες συνέπειες.

Πίσω από κάθε περίπτωση άσκησης βίας ή απειλής, στις στενές οικογενειακές και συναισθηματικές σχέσεις, κρύβεται σχεδόν πάντα μια ανθρώπινη τραγωδία, για την οποία κάθε κοινωνία, έχει το δικό της μερίδιο ευθύνης. Στην ουσία, δεν υπάρχουν θύτες και θύματα, είναι ένας ανελέητος πόλεμος, χωρίς νικητές, που στο τέλος του υπάρχουν μόνον ηττημένοι, καταρρακωμένοι, και δυστυχισμένοι άνθρωποι, που χρειάζονται επειγόντως τη βοήθεια, που σε κάθε περίπτωση, δικαιούνται και είμαστε ηθικά και νομικά υποχρεωμένοι ως κοινωνία και ως ελληνική δικαιοσύνη να προσφέρουμε.

Θα κλείσω, παραφράζοντας έναν στίχο: «Έχε το νου σου στο παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα».